تصور کنید در آینده ای نه چندان دور در هر خانه ای یک ربات وجود داشته باشد که به همه اعضای خانواده در انجام کارهایی که مسوولیت آن را بر عهده دارند کمک کند. از آنجایی که این ربات ها که امروزه به عنوان ربات های انسان نما از آنها نام برده می شود از نظر ویژگی های ظاهری شبیه به انسان ها هستند می توانند همانند انسان ها از لوازم و ابزاری که ما از آنها برای انجام کارهای مختلف کمک می گیریم، استفاده کنند و همانند یک نیروی فعال و آماده به کار در همه جا حضور داشته باشند تا به اعضای خانواده در انجام کارهای مختلف کمک کنند. این ربات ها نه تنها همه اثاثیه و لوازم خانه را در جای خود قرار می دهند و به پدر یا مادر سالمند شما کمک می کنند تا به آسانی از پله ها بالا و پایین بروند بلکه می توانند مسوولیت تهیه غذا برای همه اعضای خانواده در یک روز تعطیل را هم بر عهده گیرند و به عبارت دیگر می توان گفت که آنها قادر هستند هر گونه کار سخت و طاقت فرسایی را که از انجام دادن آن به ستوه آمده اید، تنهایی و بدون نیاز به کمک شما انجام دهند. زمانی که برای نخستین بار صحبت از ربات هایی به میان آمد که قادر بودند مانند انسان ها راه بروند و صحبت کنند تصور می شد که بومی شدن این فناوری که در ابتدا در انحصار کشورهایی مانند ژاپن بود مستلزم دسترسی به زیرساخت هایی است که در اختیار داشتن آنها بیش از ده ها سال به طول خواهد انجامید، اما همان طور که چندی پیش مطلع شدید تنها پس از گذشت ۱۰ سال دانشمندان و محققان کشور ما نیز موفق به ساخت رباتی شده اند که می تواند راه برود و صحبت کند. نسخه اولیه از ربات سورنا که نخستین ربات انسان نمای ایرانی است حدود ۲ سال پیش در جشنواره خلاقیت و نوآوری در عرصه صنعت و معدن به نمایش گذاشته شد. این ربات از قابلیت های مختلفی مانند مسیریابی به کمک امواج مادون قرمز، سخنگویی براساس متون از پیش تعیین شده و همچنین کنترل از راه دور برخوردار بود، اما اوایل ماه گذشته از دومین نسخه از ربات انسان نمای سورنا نیز رونمایی شد که علاوه بر قابلیت های قبلی از توانایی حفظ تعادل، هماهنگی سر، دست ها و پاها، نشستن روی صندلی و بالا رفتن از پله ها نیز برخوردار است. این در حالی است که پیش بینی می شود در مراحل بعدی قابلیت های دیگری همچون توانایی شنوایی و بینایی نیز به مجموع قابلیت های این ربات انسان نما افزوده شود تا بتواند در مدت زمان کوتاهی مدیریت برگزاری همایش ها و سمینارهای مختلف را بر عهده گیرد. اگرچه ساخت ربات های انسان نما در کشور ما سرآغاز فصل جدیدی در عرصه فناوری های رباتیک است، اما امروزه مباحث بسیار زیادی درباره این نوع ربات ها و کاربردهای آنها در سطح دنیا مطرح شده که سر و صدای زیادی را به راه انداخته است و به نظر می رسد علاوه بر این که ساخت ربات های انسان نما از نظر بهبود وضعیت سلامت و افزایش رفاه و راحتی انسان ها اهمیت داشته باشد، منشاء تحولات عظیمی در عرصه فناوری های نوین باشد. ● ربات ها از گذشته تا امروز انسان ها از گذشته های دور همیشه آرزو داشتند که روزی بتوانند ماشین هایی را در اختیار داشته باشند که انجام بسیاری از اموری که به آنها محول می شود را بر عهده گیرند و از دستورات آنها اطاعت کنند. به طور کلی رباتیک یا ربوتیک، فناوری وابسته به ابزارهای مکانیکی است که از طریق سیستم های کامپیوتری کنترل می شود. در حقیقت دستگاه هایی که در کارخانه ها در فرآیند ساخت و تولید محصولات مختلف مورد استفاده قرار می گیرند نیز نوعی ربات هستند که قابلیت انجام کارهای محدودی را دارند. ساده ترین و ابتدایی ترین ربات های سیار، نخستین بار برای رساندن نامه های اداری در سازمان ها و موسسات و همچنین جمع آوری و رساندن قطعات مورد نیاز برای تولید یک محصول خاص در کارخانه ها مورد استفاده قرار گرفتند. ربات ها همانند کامپیوترها قابل برنامه ریزی هستند و با توجه به برنامه ای که برای آنها در نظر گرفته می شود می توانند کارهای مختلفی را انجام دهند، اما آنچه امروزه زندگی ما انسان ها را تحت تاثیر خود قرار داده است. نسل جدید ربات ها یا به عبارتی ربات های انسان نماست که می تواند فعالیت هایی را شبیه به انسان ها انجام دهد. اگرچه به نظر می رسد که برخی از انواع این ربات ها از نظر ظاهری بسیار ساده هستند، اما این ربات ها مجهز به ریزپردازنده هایی هستند که در شرایطی مشابه مغز انسان عمل می کنند. با توجه به پیشرفت هایی که امروزه محققان در زمینه علوم رباتیک به آن دست یافته اند می توان امیدوار بود که در آینده ای نه چندان دور ربات ها در انجام بسیاری از کارها جایگزین انسان ها شده و به این ترتیب از جان انسان ها در برابر خطرات احتمالی در انجام بسیاری از کارها محافظت کنند. اگرچه پیش از قرن بیستم میلادی نیز تلاش هایی برای ساخت ماشین آلات و دستگاه های مکانیکی خودکار انجام شده بود، اما در حقیقت عمده فعالیت های انجام شده در این زمینه از سال ۱۹۲۰ آغاز شد. در گذشته اغلب از ربات ها در کارخانه ها استفاده می شد، اما امروزه این ربات ها به ابعاد مختلف زندگی ما انسان ها قدم گذاشته اند و کاربرد آنها همچنان در حال افزایش است. نخستین رباتی که می توانست به تنهایی راه برود در سال ۱۹۸۵ میلادی و توسط محققان ژاپنی ساخته شد. شرکت هوندا موتور از جمله شرکت هایی است که پس از آن به این فکر افتاد رباتی را طراحی کند که در کنار انسان ها زندگی کند و به این ترتیب از نخستین محصول این شرکت در سال ۲۰۰۰ و تحت عنوان آسیمو که در آن زمان به عنوان پیشرفته ترین ربات انسان نما شناخته شد، رونمایی شد. از زمان تولد آسیمو تا به امروز ربات های بسیار پیشرفته ای طراحی و ساخته شده اند و پیش بینی می شود تا سال ۲۰۲۰ میلادی ربات ها در انجام بسیاری از اعمال جراحی پیچیده جایگزین انسان ها شوند. ● دوستان هوشمند شاید این طور تصور کنید که پیشرفته ترین و هوشمندترین ربات هایی که تاکنون ساخته شده اند ربات هایی هستند که در خط مونتاژ کارخانه ها در تولید محصولات مختلف مشغول فعالیت بوده یا ربات های فضانوردی هستند که می توانند بدون نیاز به استراحت انجام ماموریت های فضایی را در شرایط دشواری که در فضا وجود دارد به جای فضانوردان برعهده گیرند، اما حقیقت این است که اغلب تلاش هایی که در زمینه پیشرفت علم رباتیک انجام شده معطوف به ساخت ربات هایی بوده است که برای حفاظت از سالمندان و افرادی که با ناتوانی های حرکتی مواجه هستند، طراحی شده اند. ژاپن کشوری است که در عرصه خدمت رسانی و کمک به سالمندان در مقایسه با دیگر کشورها، پیشگام بوده است. از آنجایی که این کشور بیشترین جمعیت سالمند را دارد برنامه ریزی های بسیار خوبی را در این زمینه انجام داده است و به کمک علم رباتیک فناوری های جدیدی را در اختیار این گروه از افراد قرار داده است که می توانند نقش بسیار مهمی در بهبود وضعیت زندگی آنها داشته باشند. ربات های معالج یکی از این فناوری ها هستند که به منظور کمک به سالمندان و تقویت روحیه آنها طراحی شده اند. این ربات ها که همانند حیوانات خانگی می توانند پلک بزنند و حتی دم خود را تکان دهند به صاحبان خود هیچ آسیبی نمی رسانند و می توانند جایگزین مناسبی برای حیوانات واقعی باشند. به این ترتیب این ربات ها صاحبان خود را سرگرم می کنند و این در حالی است که این افراد که اغلب سالمند هستند با مشکلاتی نظیر غذا دادن به آنها مواجه نخواهند شد. ربات های پرستار نیز از دیگر دستاوردهای محققان ژاپنی در زمینه رباتیک هستند که می توانند وظیفه مراقبت و نگهداری از سالمندان را برعهده گیرند. بررسی های انجام شده در زمینه استقبال از حضور ربات های خانگی حاکی از آن است که اگر چه شمار ربات های خانگی که در سال ۲۰۰۴ میلادی به فروش رفته است تنها ۱۵۰ هزار دستگاه بوده است، اما در سال های اخیر این آمار به بیش از ۱۰ میلیون دستگاه افزایش یافته است که علاوه بر افزایش محبوبیت ربات های خانگی در بین افراد می تواند نشان دهنده افزایش تنوع در زمینه طراحی و ساخت ربات های خانگی باشد. این روزها ربات های خانگی جدیدی طراحی شده است که می توانند با ارائه خدمات مختلفی مانند نظافت، شستشو، پذیرایی از مهمانان و مراقبت و نگهداری از کودکان و سالمندان تسهیلات بیشتری را در زندگی برای ما انسان ها به وجود آورند. اگرچه پیش از این داستان ربات ها تنها محدود به فیلم های علمی ـ تخیلی می شد که به نظر می رسید برای رسیدن به مرز واقعیت، مسیری طولانی را پیش روی خود دارند، اما خوشبختانه این روزها دیگر داستان های علمی ـ تخیلی به حقیقت مبدل شده اند. یک ربات خانگی می تواند به آرامی به طرف میز آشپزخانه حرکت کرده و به کمک انگشتانش بطری آبمیوه را از روی میز برداشته و در لیوان هایی که در سینی قرار گرفته اند بریزد و پس از برداشتن سینی به جای شما از مهمان ها پذیرایی کند. در این ربات حسگرهایی وجود دارد که در نگهداری اشیاء در دست نقش بسیار مهمی دارند. این ربات به کمک اطلاعاتی که از طریق پویشگرهای لیزری و دوربین سه بعدی که به آن مجهز شده، دریافت می کند محیط اطراف خود را شناسایی می کند و پس از دریافت اطلاعاتی مبنی بر وجود هرگونه مانعی در مسیر حرکت، بلافاصله متوقف خواهد شد. جاروبرقی های هوشمند نیز نسل جدیدی از ربات های خانگی هستند که براساس اطلاعات به دست آمده از محیط اطراف خود، درباره میزان کثیفی و آلودگی منطقه مورد نظر و همچنین ابعاد آن منطقه، برنامه ای را به عنوان بهترین و سریع ترین روش برای نظافت و جاروکردن آن منطقه ارائه خواهد داد. این جاروبرقی های رباتیک مجهز به حسگرهایی هستند که به کمک آنها موانع، دیوارها و حتی پله ها را در مسیر حرکت خود شناسایی می کنند تا مانع از برخورد با آنها شوند. بر این اساس پیش بینی می شود که در آینده شاهد حضور ربات هایی باشیم که بیش از پیش موجب شگفتی ما انسان ها خواهد شد. فرانک فراهانی جم روزنامه جام جم ( www.jamejamonline.ir )

نظرات شما عزیزان: